Als dood
het einde
van leven is,
waar was leven dan
voordat jij geboren werd?

Vormen komen en gaan, net zoals golven aan de oppervlakte van de oceaan. Als de golf verdwijnt, verdwijnt dan ook het water in de golf? De golf, een tijdelijke manifestatie van de oceaan, een tijdelijke vorm, is gemaakt van het water van de oceaan. Als de golf verdwijnt, gaat de golf weer terug naar waar zij vandaan kwam.

Planten komen op in het voorjaar. Ze bloeien, dragen vrucht en verdwijnen uiteindelijk weer naar waar ze vandaan kwamen. Elk jaar weer. Bomen ontstaan uit een zaadje. Ze worden groot, leven lang tot ze uiteindelijk ter aarde vallen en verdwijnen in allerlei andere levensvormen.

Dierlijke vormen komen en gaan. Menselijke vormen komen en gaan. Steden komen en gaan. Elke vorm die je ziet is gekomen en zal weer gaan. Eens was er een bloeiend Romeins Rijk. Het is gekomen en gegaan. Het rijk van de Maya’s, de Pyramidebouwers, de Vikingen, de Kelten, de Germanen … Zij kwamen en zij gingen.

Wat is eeuwigdurend in de wereld die we kennen? Ook de zon zal uitdoven. Is dit een fatalistische kijk op de werkelijkheid? Zo kun je er tegenaan kijken. Je kunt ook zeggen dat het een realistische kijk is op fatalisme. Soms denken we dat dood het ergste is dat ons kan overkomen. En toch gaan ieder moment ontelbare levensvormen ‘dood’. Van de meeste levensvormen die dood gaan, weten we het niet. En van sommige weten we het wel: een huisdier, een oude boom, een mens. Weerstand tegen die realiteit doet ontzettend zeer. De dood doet geen pijn. De weerstand tegen het tijdstip en de manier waarop dood ons ontmoet doet zo verschrikkelijk zeer.

Als dood verschijnt en de levensvorm terug laat gaan naar waar zij vandaan kwam, kun je diepe ontroering voelen. Tranen rollen over je wangen, in je hart voel je een enorm gevoel van openheid, warmte, iets wat op pijn lijkt, … Die ontroering raakt aan dat wat je ten diepste bent. Dat wat de levensvorm ‘levend’ maakt, gaat terug naar waar het vandaan kwam. Net zoals de lucht die in de pot zit teruggaat naar de ruimte die de pot omringt. De pot gaat kapot, de lucht blijft.

Het geheim van dood is misschien dat dood niet bestaat; niet als einde van leven. Dood is het einde van een levensvorm. Dood is het einde van een levensvorm die geboren is. Dood en geboorte zijn elkaars tegendeel. Leven heeft geen tegendeel. Leven is eeuwig, altijddurend en eindeloos aanwezig.

Vormen komen en gaan en we noemen het geboorte en dood. Wat blijft is Leven of welk woord je ook kiest. Als er een vorm doodgaat, hoe klein of hoe groot ook, wees dan volkomen aanwezig in jezelf bij alles wat zich in jou aandient. Het kan een poort zijn naar die dimensie in jou en die diepte in jou, die geen naam heeft en die Jij bent …